Muzykoterapia to forma terapii oparta o relację z wykorzystaniem działań muzycznych i specjalistycznych technik pracy. Pomaga w chorobie, zaburzeniach, ale działa też profilaktycznie i ma wpływ na nasz rozwój. Według badań muzyka jest w stanie stymulować aktywność mózgu bardziej niż cokolwiek innego. Wpływa na psychikę i emocje modulując nastrój i stany psychiczne. Może też być bodźcem dla ciała, ponieważ pobudza ruch i sprzyja obniżeniu napięcia. Muzykoterapia działa wielokierunkowo m.in. na układ krążenia, oddechowy, nerwowy, aktywizuje do działania, poprawia koncentrację, ułatwia wyrażanie emocji, których blokowania powoduje wiele negatywnych skutków w naszym organizmie. Co więcej, terapia muzyczna umożliwia nawiązanie relacji i kontakt z dziećmi oraz młodzieżą, z którymi komunikacja werbalna jest utrudniona lub niemożliwa. Ważne jest budowanie relacji, podążanie za dzieckiem i jego aktualnymi potrzebami oraz poprawa funkcjonowania.
Muzykoterapia dzieci przypomina swobodną, nakierowaną zabawę. Zajęcia prowadzone są indywidualnie. Nie potrzebne są żadne umiejętności muzyczne u dziecka. Wykorzystywane są różne formy pracy: aktywności z instrumentami, ruch z muzyką, śpiew. Szkoła posiada własne instrumentarium m.in. klawisze, wiolonczela, skrzypce, djembe, bongosy, instrumenty perkusyjne. Podczas zajęć rozwijamy sferę emocjonalną, poznawczą, fizyczną i społeczną. Pracujemy nad koordynacją wzrokowo- słuchowo-ruchową, koncentracją i pamięcią, rozładowaniem napięć, nawiązywaniem kontaktu i komunikacją, niwelowaniem agresji i nadpobudliwości, wyrażeniem siebie i emocji, sprawnością motoryczną, np. motoryką rąk, wsparciem chodu oraz mowy, zmniejszeniem niepokoju, poprawą nastroju i samooceny, rozwijaniem wyobraźni i kreatywności, budowaniem pewności siebie, rozwijaniem sprawczości i inne, które dzieją się „tu i teraz”, ponieważ cele zajęć są dostosowane do aktualnych potrzeb dziecka.
Jednym z modeli pracy podczas zajęć jest Muzykoterapia Nordoff-Robbins. W podejściu tym muzyka stanowi formę komunikacji z człowiekiem, „który pod maską zaburzeń i trudności ujawnia niespotykane zdolności i umiejętności”. Metoda ta znalazła szczególne zastosowanie w terapii osób autystycznych lub niepełnosprawnych intelektualnie. Głównym elementem sesji jest budowanie relacji z dzieckiem lub dorosłym poprzez aktywowanie go do muzycznego dialogu, czyli improwizacji. „Poprzez akt twórczy dziecko dokonuje autoekspresji, co sprawia, że osoba uczestnicząca w procesie doświadcza siebie jako bardziej aktywną, skomunikowaną, kreatywną, ekspresyjną, społeczną, elastyczną i spontaniczną”. Muzyka, ruch, rytm, brzmienie jest dla nas sposobem komunikacji i wchodzenia w interakcje. Poprzez dźwięk, jego głośność, rytm, tempo, możemy przekazać emocje. Ich wyrażanie i doświadczanie jest niezwykle ważne w trakcie rozwoju.
Podczas zajęć wspieramy, uczymy się, poznajemy, szanujemy, mamy „przestrzeń” do bycia sobą.
Agnieszka Bednarz
Cytaty na podstawie „Znaczenie technik muzykoterapeutycznych we wsparciu rozwoju dziecka z autyzmem” S. Knapik-Szweda.
