Na co dzień nie zawsze to zauważamy, ale ręka to niezwykle wyspecjalizowany narząd, który odpowiedzialny jest za ogromną ilość istotnych funkcji. Na czym polega jej doskonałość? Przede wszystkim na tym, że jest silnym narzędziem, którym możemy posłużyć się do popychania, podnoszenia czy siłowania, a jednocześnie – pozwala nam na wykonywanie niezwykle precyzyjnych i skomplikowanych czynności, takich jak pisanie. Tak wysoki poziom specjalizacji ręki sprawia, że to w głównej mierze jej sprawność decyduje o poziomie funkcjonowania człowieka. Tym, co czyni nasze ręce i dłonie tak wyjątkowymi, jest rozwój kory mózgowej oraz skomplikowany mechanizm nerwowy. Właśnie dzięki niemu, możemy zapoczątkować ruch, kontrolować jego trwanie, koordynować z inną aktywnością i płynnie zakończyć. Obszar kory mózgowej, odpowiedzialny za działanie całej kończyny górnej, a przede wszystkim dłoni, kciuka i palców, jest zadziwiająco dużą powierzchnią w stosunku do pozostałych obszarów kory mózgowej. To pozwala nam uzmysłowić sobie, jak ogromne znaczenie funkcjonalne mają dla naszego życia dłoń i ręka.

Czym jest terapia ręki?

Terapia ręki uczy cierpliwości i stymuluje koncentrację uwagi. Stanowi doskonałe uzupełnienie terapii logopedycznej, dzięki silnej podstawie neurofizjologicznej (biologiczne podłoże powiązania precyzji ruchów palców dłoni z jakością wymowy i rozwojem mowy). Ćwiczenia dobierane są przez terapeutę indywidualnie do potrzeb i sprawności każdego dziecka. Terapię poprzedza krótka diagnostyka, skoncentrowana na rozpoznaniu stopnia trudności u dziecka. Rozpoczynając terapię ręki, należy dokonać wnikliwej obserwacji i diagnozy dziecka nie tylko pod kątem funkcjonowania samej ręki, ale także ewentualnych zaburzeń i dysfunkcji całego organizmu. Diagnoza jest podstawą, która pozwala wytyczyć cele (nadrzędne i szczegółowe) oraz przygotować indywidualnie dobrany plan terapii dla danego dziecka.

Na czym polega terapia ręki?

Terapia ręki ma na celu: usprawnianie precyzji ruchów rąk, wyuczenie zdolności skupienia uwagi, patrzenia, wzmacnianie koncentracji, poprawę koordynacji wzrokowo-ruchowej, przekroczenie linii środkowej ciała.

Ćwiczenia zawsze dobierane są indywidualnie do potrzeb i sprawności każdego dziecka.

Dla kogo terapia ręki?

Rodzicu, gdy Twoje dziecko….

  • ma trudności z planowaniem ruchowym i uczeniem się nowych czynności manualnych, manipulacyjnych;
  • niechętnie podejmuje czynności wymagających precyzyjnych ruchów dłoni czy palców (jak pisanie i rysowanie, malowanie, lepienie z plasteliny, układanie drobnych przedmiotów);
  • ma problemy z nauką samoobsługi (ubieranie, wiązanie sznurowadeł, zapinanie guzików);
  • ma wyraźnie obniżone lub podwyższone napięcie mięśniowe w obrębie kończyny górnej i obręczy barkowej,
  • ma trudności z koordynacją obu rąk podczas zabaw manipulacyjnych;
    wykonuje czynności wymagające dużej precyzji zbyt wolno lub za szybko i bardzo niedbale;
  • szybkość ruchów dziecka nie jest dostosowana do zadania;
  • nie lubi dotykać nowych i różnorodnych faktur;
  • dostarcza sobie dodatkowych wrażeń proprioceptywnych i domaga się zdecydowanego i mocnego ucisku dłoni, np. siada na własnych dłoniach, bardzo mocno zaciska ręce na przedmiotach, uderza rękami w przedmioty o ostrych i bardzo wyraźnych fakturach;
  • ma duże trudności z dostosowaniem siły do określonego zadania ruchowego;
  • ma niezgrabne, mało precyzyjne ruchy dłoni, związane z nieprawidłowym napięciem mięśniowym (nadmiernym bądź zbyt małym) – mocno zaciska kredkę/ ołówek bądź kredki wypadają z dłoni;
  • ma trudności z koordynacją ruchów dłoni, palców i przedramienia;
  • ma zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej i obustronnej integracji, co może przejawiać się brzydkim pismem i mało estetycznymi pracami plastycznymi,
  • nie dostosowuje szybkości ruchów rąk do zadania.

… zastanów się nad terapią ręki.

Autorka: Anna Harańczyk – Pikul, nauczyciel w SOSW Dwór Zbylitowska Góra.