Czym i dla kogo jest terapeutyczna jazda konna?
Terapeutyczna jazda konna jest kolejnym etapem dla ambitnego adepta zajęć hipoterapeutycznych, który umożliwia mu kontynuowanie przygody z końmi. Skierowana jest do tych osób, dla których hipoterapia jako taka przestała być atrakcyjną formą aktywności, bądź nie przynosi widocznych efektów terapeutycznych. Większość jeźdźców uprawiających jazdę konną przeszło etap hipoterapii, jednak przed zakwalifikowaniem osoby z niepełnosprawnością do uprawiania czynnego jeździectwa należy odpowiedzieć sobie na pytanie, czy rodzaj niepełnosprawności pozwoli na uprawianie tej dyscypliny. Kardynalną zasadą, którą winien kierować się zespół terapeutyczny jest odpowiedź na pytanie, czy ten rodzaj aktywności nie będzie miał negatywnego wpływu na stan zdrowia jeźdźca.
Należy również zwrócić uwagę na poziom rozwoju umysłowego, który pozwoli na rozumienie poleceń instruktora oraz na utrzymanie aktywnej i samodzielnej pozycji siedzącej. Treningi odbywają się pod okiem wykwalifikowanego trenera, gdzie uczą się zasad sportu, technik jeździeckich, sposobów kontroli ciała oraz podstaw biomechaniki ruchu konia. Szkoleniem kadry instruktorskiej w Polsce zajmuje się Polski Związek Jeździecki, nadając uprawnienia Instruktora Jeździectwa Podstawowego. Nie mniej same kwalifikacje nadane przez PZJ przy terapeutycznej jeździe konnej nie są wystarczające. Tak jak w przypadku hipoterapii najbardziej pożądanymi instruktorami są specjaliści z dziedzin tj.: pedagogika specjalna, psychologia, czy rehabilitacja. Przy tak wyspecjalizowanej kadrze osoby z konkretnymi zaburzeniami otrzymują kompleksową rewalidację i rehabilitację. Terapeutyczna jazda konna jest nie tylko jazdą sensu stricte. Są to wszystkie działania składające się wykonywane przed i po, począwszy od przygotowania potrzebnego sprzętu jeździeckiego oraz przygotowania konia (Terapia przy Współudziale Konia), poprzez podejmowanie decyzji, działania i samoświadomości wykonywanych czynności (Edukacja przy Współudziale Konia) skończywszy na samej jeździe (Aktywność przy Współudziale Koni).
Dlaczego terapeutyczna jazda konna odgrywa tak ważną rolę w naszym Ośrodku?
Od momentu powstania placówki, nasi uczniowie czynnie biorą udział w szkolnych i pozaszkolnych zajęciach terapeutycznej jazdy konnej. Systematycznie poszerzają swoją wiedzę i umiejętności związane z pracą w stajni. Stawiają czoła napotykanym trudnościom i wyzwaniom. Nie można zapominać, iż koń jest żywym, nieprzewidywalnym stworzeniem. Nasi uczniowie pod okiem instruktorów, którzy są także, a może przede wszystkim, nauczycielami uczą się poprawnego reagowania na nieprzewidziane sytuacje. Konie dają duże poczucie sprawstwa, dzięki czemu każdy osiągnięty sukces jest zauważony i doceniany. Uczniowie mają możliwość samodzielnego dokonywania różnych wyborów, która w pozytywny sposób przekłada się na rozwój ich autonomii. Zajęcia w stajni są dla nich przyjemnością oraz przyuczają ich do zawodu pracownika stajni, asystenta hipoterapeuty lub instruktora. Uczniowie klas przysposabiających do pracy jako wolontariusze uczęszczają na pozaszkolne zajęcia z rekreacyjnej jazdy konnej, gdzie wdrażają się do pracy jako stajenni oraz asystenci hipoterapeuty i instruktora. 
Wykazują zdecydowany wzrost samodzielności. Poprzez pracę z innymi dziećmi, często młodszymi od nich muszą odznaczać się dużym opanowaniem, odpowiedzialnością i samokontrolą w podejmowanych czynnościach. Zajęcia pozytywnie wpływają na poprawę koncentracji i motywacji. Usprawniają umiejętność samodzielnego wykonywania różnych czynności oraz sprawnego funkcjonowania w różnych obszarach życia społecznego. Rozwijają samoocenę oraz adekwatne spojrzenie na otaczającą rzeczywistość, wraz z poczuciem obowiązkowości. Współpracując z różnymi osobami nasi uczniowie rozwijają umiejętności interpersonalne oraz poczucie własnej wartości i odrębności. Wzrastająca chęć nawiązywania relacji rówieśniczych przyczynia się do tworzenia pozaszkolnych przyjaźni.
Reasumując, należy przyznać, iż terapeutyczna jazda konna, tak jak i hipoterapia oraz praca przy koniach w znacznym stopniu oddziałują na wzmocnienie poczucia własnej wartości, rozwój samodzielności, decyzyjności i odpowiedzialności. Dzieje się to dzięki możliwości kierowania koniem, współpracy z pełnosprawnymi rówieśnikami oraz podejmowania trudu pracy w stajni i dbałości o dobrostan koni wykorzystywanych do zajęć.
Opracowała: Adrianna Kowalik
Piśmiennictwo:
Teichmann Engel B., Terapeutyczna jazda konna II, strategie rehabilitacji, Fundacja Hipoterapia – na rzecz rehabilitacji dzieci niepełnosprawnych, Kraków, 2004
Douglas R. D., Rola terapeutycznej jazdy konnej w nauczaniu specjalnym,
w: Kwartalnik Hipoterapia
Scheidhacker M., Terapeutyczna jazda konna w psychoterapii. Myśli tyczące treści
i zaszeregowania, w: Kwartalnik Hipoterapia, 2 – 3, wyd. Fundacja na Rzecz rozwoju rehabilitacji konnej dzieci niepełnosprawnych, 1993
Strumińska A., Psychopedagogiczne aspekty hipoterapii dzieci i młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie, Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 2007
